علائم افتادگی رحم در برخی موارد که به صورت خفیف می باشد، ممکن است به صورت واضح نمود نکند و در برخی موارد که رحم از جای خود می لغزد بر سایر اندام های دیگر مانند مثانه و روده فشار بیاورد و علائمی را در پی داشته باشد که شامل موارد زیر می باشد:
- احساس سنگینی یا فشار در لگن.
- درد لگن، شکم یا کمر.
- درد در حین مقاربت.
- بافت رحمی که از دهانه واژن خارج می شود.
- عفونت مکرر مثانه.
- ترشحات غیرمعمول یا سنگین واژن.
- یبوست.
- مشکلات ادرار، از جمله از دست دادن غیر ارادی ادرار (بی اختیاری)، نیاز به دفع بیشتر ادرار (تکرر ادرار)، یا نیاز ناگهانی به ادرار کردن (فوریت).
- هنگامی که برای مدت طولانی ایستاده اید یا راه می روید، علائم ممکن است بدتر شود. در این موقعیت ها، جاذبه فشار بیشتری به عضلات لگن وارد می کند.
علل افتادگی رحم
به چند دلیل، عضلات کف لگن می توانند ضعیف شده و منجر به افتادگی رحم شوند که عبارتند از:
- بارداری
- عوامل مرتبط با تولد مانند ضربه، تولد نوزاد بزرگ، زایمان طبیعی
- پیری، به ویژه پس از یائسگی
- کاهش سطح استروژن
- بلند کردن اجسام سنگین
- انقباض عضلات شکم در هنگام اجابت مزاج
- سرفه مزمن
- سابقه جراحی لگن
- عوامل ژنتیکی که منجر به ضعیف شدن بافت پیوند شده شده است.
زنانی که بیش از یک بار زایمان کرده اند و در دوران یائسگی هستند، بیشتر در معرض خطر افتادگی رحم هستند. هر فعالیتی که به لگن فشار وارد کند نیز می تواند خطر را افزایش دهد.
مراحل افتادگی رحم
افتادگی رحم در درجات متفاوتی بروز می کند که شامل مراحل زیر می باشد:
- درجه 1: در قسمت بالایی واژن قرار می گیرد.
- درجه 2: رحم در دهانه واژن قرار می گیرد.
- درجه 3: دهانه رحم از دهانه واژن خارج می شود.
- درجه 4: رحم به طور کامل از واژن خارج می شود.
موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، اما در مراحل اولیه ورزش می تواند کمک کند.
نحوه تشخیص افتادگی رحم
پزشک می تواند افتادگی رحم را با ارزیابی و بررسی علائم و انجام معاینه لگنی تشخیص دهد. همچنین با استفاده از دستگاهی به نام اسپکولوم می توانند داخل واژن را مشاهده کرده و کانال واژن و رحم را بررسی کنند. این تست ها را می توان در حالت ایستاده یا خوابیده انجام داد. همچنین سونوگرافی یا ام آر آی به تشخیص شدت افتادگی کمک می کند. در برخی موارد که پرولاپس پیشرفته است و به درجه 4 می رسد، رحم به بیرون از واژن بیرون زده و قابل مشاهده است.
افزایش سن، کاهش سطح استروژن و بلند کردن اجسام سنگین از مهمترین علل افتادگی رحم است.
پیشگیری از افتادگی رحم
به طور کلی درمان افتادگی رحم به مرحله و شدت آن بستگی دارد. برخی رفتارها و اقدامات می تواند خطر عفونت را کاهش دهد یا از پیشرفت آن جلوگیری کند. ممکن است پیشگیری از همه موارد افتادگی رحم ممکن نباشد، اما راه هایی وجود دارد که می توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. آنها عبارتند از:
- تمریناتی برای عضلات لگن که به طور منظم و صحیح انجام می شود.
- پیشگیری و درمان یبوست
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین و استفاده از تکنیک های مناسب برای این کار
- مدیریت و درمان سرفه مزمن
- حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی و ورزش برای افتادگی رحم
- جایگزینی استروژن در دوران یائسگی
- سیگار نکشید، با ترک سیگار از شدت سرفه و فشار روی عضلات لگن می کاهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دچار انسداد یا مشکل در دفع ادرار یا مدفوع هستید و رحم شما افتادگی درجه 4 دارد، یعنی رحم از واژن خارج شده است، باید سریعا به بهترین متخصص زنان و زایمان در نارمک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- احساس یا دیدن دهانه رحم در نزدیکی دهانه واژن
- احساس بیرون آمدن چیزی از واژن
- ناراحتی مداوم در هنگام ادرار یا مدفوع
- کمردرد هنگام راه رفتن، ادرار و مدفوع
کلام آخر
افتادگی رحم که به دلایل متعددی مانند بلند کردن اجسام سنگین، زایمان طبیعی و … رخ می دهد، درجات و مراحل مختلفی دارد که با توجه به این درجات قابل درمان است. جراحی آخرین راه حل است که معمولاً در زنانی انجام می شود که دیگر قصد باردار شدن ندارند. اگر علائم پرولاپس دارید یا مشکوک به آن هستید، برای تشخیص و درمان قطعی به پزشک مراجعه کنید.
