زایمان بدون درد یک روش برنامهریزی شده است که در طی آن، زنان در حین زایمان از روشها و داروهای مختلف برای کاهش یا حتی از بین بردن درد استفاده میکنند. این روشها ممکن است شامل تزریق داروهای دردآور، استفاده از تکنیکهای تنفسی، ماساژ یا استفاده از تجهیزات کمک کننده باشد.
زایمان بدون درد چیست؟
زایمان طبیعی بدون درد با بیحسی امکان پذیر است این بیحسی در بدن حالت نقطهای بوده و درد را در برخی نقاط کنترل میکند و دردهای شدید حین زایمان را تسکین میبخشد.

بیشتر بخوانید: زایمان طبیعی بعد از سزارین
انواع روشهای زایمان بدون درد
برای انجام زایمان بدون درد از روشها مختلف با کمک برخی داروها استفاده میشود در ادامه به برخی از این روشها اشاره خواهیم کرد:
تزریقهای دردآور
از داروهای مختلفی مثل بیحسی “اپی دورال” یا “اپیدورال” استفاده میشود که به نخاع یا فضای اطراف نخاع تزریق میشوند و باعث محدود کردن احساس درد در منطقه زیر شکم میشوند.
گاز نیتروس اکساید
گاز نیتروس اکساید، یا “گاز خنده”، درد مادر را حین زایمان کاهش میدهد. زنان در طی زایمان این گاز را تنفس میکنند تا زایمان را با درد کمتری انجام دهند.
تکنیکهای تنفسی
آموزش تنفس عمیق و تکنیکهای تنفسی میتواند در کاهش درد و استرس در زمان زایمان موثر باشد.
استفاده از تکنیکهای مراقبت از خود
ماساژ، تغییر وضعیت بدن یا استفاده از آب گرم در وان نیز ممکن است به کاهش درد کمک کنند.
بیشتر بخوانید: زمان مناسب برای زایمان سزارین
مزایا زایمان بدون درد
بزرگترین مزیت زایمان بدون درد این است که در طول فرایند زایمان مادر همچنان از تولد فرزندش آگاه است. برخی از مزایای زایمان بدون درد شامل موارد زیر میشوند:
کاهش درد و استرس
یکی از مزایای بزرگ این نوع زایمان، کاهش درد است. استفاده از برخی داروها و و تکنیکهای تنفسی میتواند به زنان در طول فرایند زایمان کمک کند تا با کمترین درد مواجه شوند.
کنترل زایمان
زایمان بدون درد به زنان این امکان میدهد تا در کنترل فرآیند زایمان نقش داشته باشند. آگاهی از محیط و مشارکت فعال در تصمیمگیریهای مربوط به مدیریت درد میتواند احساس کنترل و هویت فردی را تقویت کند.
کاهش عوارض جانبی
برخی از روشهای مدیریت درد در مقایسه با داروهای دردآور سنتی، کمترین عوارض جانبی را دارند. این موضوع میتواند برای سلامت مادر و نوزاد مزایای بسیاری به دنبال داشته باشد.
تسهیل در فعالیت تنفسی
استفاده از تکنیکهای تنفسی و گاز نیتروس اکساید میتواند فعالیت تنفسی زنان را تسهیل کرده و توانمندی تنفسی را افزایش دهد.
همکاری با تیم پزشکی
زنان در حین زایمان بدون درد میتوانند بهتر با تیم پزشکی همکاری کنند تا نتیجه موفقیتی در فرایند زایمان داشته باشند.
پیشگیری از افسردگی
زنان بعد از زایمان بدون درد با نوزاد خود راحتتر ارتباط می گیرند و از بروز افسردگیهای بعد از زایمان پیشگیری میکند.
پیشگیری از آسیب لگن
زایمان بدون درد از از آسیب به عضلات لگن جلوگیری میکند.

بیشتر بخوانید: پیشگیری از زایمان زودرس
روند زایمان بدون درد
زایمان بدون درد همان زایمان طبیعی که با دریافت نوع خاصی از بی حسی( اپیدورال) انجام میشود و مادر در فرایند زایمان هیچ دردی را تحمل نمیکند در ادامه روند زایمان بدون درد تشریح خواهیم کرد:
- مادر پیش از شروع زایمان و دریافت بیحسی، باید مایعات بسیاری بنوشد بنابراین حدود 1-2 لیتر مایعات در طول زایمان و به مادر داده میشود.
- قبل از انجام بیحسی یک متخصص بیهوشی از مادر میخواهد تا موقعیت راحتتری قرار گیرد زیرا سهولت تزریق در مکان مناسب میتواند اثربخشی بالاتری داشته باشد.
- بعد از استریل کردن محل تزریق، مقدار کمی از بیحس کننده موضعی به قسمت پایین کمر مادر تزریق میشود.
- بیحسی حدود 5 تا 30 دقیقه طول میکشید تا اثرگذاری آن کامل شود.
- در مرحله آخر زایمان شروع شده و نوزاد متولد میشود.
سوالات متداول
زایمان بدون درد یا زایمان با مدیریت درد به افراد این امکان را میدهد که در طول فرایند زایمان از روشها و داروهای مختلفی برای کاهش یا حتی از بین بردن درد استفاده کنند.
هر زن برای تصمیم به زایمان بدون درد نیاز به مشورت با پزشک متخصص زنان و زایمان دارد. فاکتورهای مانند وضعیت سلامت، ترجیحات شخصی و سابقه پزشکی میتوانند تصمیمگیری برای این نوع زایمان را تحت تأثیر قرار دهند.
روشهای مدیریت درد در زایمان بدون درد شامل تزریق دردآور ها (اپیدورال یا اپیدورال)، استفاده از گاز نیتروس اکساید، تکنیکهای تنفسی، ماساژ، و استفاده از آب گرم در وان میشوند.
زایمان بدون درد به صورت مستقیم تاثیری بر سلامت نوزاد، ندارد. اما نوع مدیریت درد و داروهای مورد استفاده ممکن است بر برخی جنبههای زندگی نوزاد تاثیر بگذارد.
توانمندی زنان برای زایمان بدون درد به شرایط فیزیکی و سلامتی آنها بستگی دارد. در برخی موارد، عوامل مانند پیشرفت زایمان و نیاز به جراحی ممکن است زایمان بدون درد را غیرممکن کنند.
بله، ممکن است در میانه زایمان به دلایل مختلفی از جمله پیشرفت ناگهانی یا نیاز به مداخله جراحی، مادر تصمیم به تغییر نوع زایمان بگیرد.
نتیجه گیری
بسیاری از زنان به دلیل تحمل دردهای طاقت فرسا در زایمان طبیعی از این نوع زایمان واهمه دارند اما امروزه تکنیکهای زایمان بدون درد این نگرانی بزرگ زنان باردار را تا حدودی برطرف کرده است. لازم به ذکر است با توجه به اینکه تجربه زایمان برای هر زن ممکن است متفاوت باشد، انتخاب روش مدیریت درد باید با توجه به نیازها و ترجیحات شخصی انجام شود.